2025 Sıfır Atık Projesi Nedir?

1 Ocak 2025 tarihinde Türkiye’de hayata geçirilecek olan sıfır atık projesi kapsamında depozito iade sistemi başlanacak. Sıfır atık projesi dünya genelinde hızla artmakta olan çevre kirliliğinin ve doğal kaynakların tükenme tehlikesine karşı geliştirilmiş bir projedir. 2025 yılında uygulanacak olan Sıfır Atık Projesi ile atık yönetimi hakkında toplumda bir bilinç oluşturmak ve atık miktarını minimize etmek hedeflenmektedir. Sıfır Atık Nedir?, Sıfır Atık Projesi Nedir?, Depozito İade Sistemi Nedir? sorularının yanıtlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz. 

Sıfır Atık Nedir?

Sıfır atık, oluşan atıkların ayrıştırılarak yeniden ve daha verimli kullanılmasını, oluşan atık miktarının azaltılmasını ve geri dönüştürülmesini sağlayan bir çevre yönetim felsefesidir. Sıfır atık, doğaya zarar vermeden, doğal kaynakları verimli kullanarak çevre kirliliğinin azaltılmasını amaçlayarak sürdürülebilir yaşam tarzını teşvik etmektedir.

Atıkların geri dönüşümü ve geri kazanım süreci sırasında değerlendirilmeden gözden kaçırılması sebebiyle hem maddesel hem de enerji olarak kayıplar yaşanmaktadır. Son yıllarda dünya genelinde bireysel, kurumsal ve belediyelerde sıfır atık uygulama çalışmaları artış göstermektedir.

Geri Dönüşüm Nedir?

Sıfır atık kavramı ile sıkça kullanılan geri dönüşüm, toplanan atıkların tekrar kullanıma uygun hale dönüştürülmesi işlemidir. Toplanan geri dönüşüm ürünleri olan cam, kağıt, plastik gibi ürünler ile hammadde olarak tekrar üretime ve kullanıma kazandırılması amaçlanmaktadır. 

2025 Sıfır Atık Projesi Nedir?

İsrafın azaltılması ve doğal kaynakları koruyarak daha verimli kullanılmasını amaçlayan Sıfır Atık Projesi, atık oluşumunu minimize etmek için atıkların ayrıştırılarak geri dönüşüme kazandırılmasını amaçlamaktadır. 2025 yılında Sıfır Atık Projesi ile geri dönüşüm, daha düzenli ve sistemli bir şekilde uygulanabilir hale gelerek atık geri dönüşümü sürecinde kaybedilen maddesel ve enerji kayıplarını en aza indirmek hedeflenir. 

2025 Sıfır Atık Projesinin Amaçları Nelerdir?

• Atıkların ayrıştırılarak azaltılması, geri dönüşüm ve yeniden kullanıma uygun hale getirme uygulamaları ile oluşan atık miktarını en aza indirmeyi,

• Doğal kaynakların daha verimli kullanılarak çevreye kirliliğini ve israfı önlemeyi,

• Atıkların doğaya zarar vermesinin önüne geçerek çevre kirliliğini azaltmayı,

• Sıfır Atık Projesi ile atık yönetimi ekonomik kazanç elde edilmesini sağlar ve sürdürülebilir bir ekonomik oluşmasını amaçlamaktadır.

2025 Sıfır Atık Projesinin Faydaları Nelerdir?

• Doğal kaynakların korunmasını sağlayarak çevre kirliliğini azaltır ve ekosistemlerin sürdürülebilirliğini artırır. 

• Atık yönetimi ile geri dönüşüm ile ekonomik tasarruf sağlanır.

• Sıfır atık projesi ile toplumda çevre bilinci artırılır ve toplum sağlığı korunmuş olur.

Türkiye’de Sıfır Atık Projesi Nedir?

Türkiye’de sıfır atık projesi, kısa bir sürede geniş bir kitleye yayılmıştır. Kamu kurumları, belediyeler, okullar, üniversiteler, havaalanı, otogar, alışveriş merkezleri, hastaneler, oteller, restoranlar ve büyük işyerlerinde benimsenen sıfır atık projesi sayesinde, birçok kurum sıfır atık belgesi almış ve atık yönetim sistemlerini başarıyla uygulamaya başlamıştır. 

Sıfır atık projesi ile; biriktirme ekipmanları ve tanıtım materyallerine renk skalası uygulanır. Renk skalasına göre; kağıt atıklar için mavi renk, plastik atıklar için sarı renk, cam atıklar için yeşil renk, metal atıklar için gri renk, geri dönüştürülemeyen atıklar için siyah renk kullanılması tercih edilmiştir. Biriktirme kutuları, kişilerin kolayca ulaşabileceği bölümlere uygun olarak yerleştirilir. Ayrı olarak toplanan plastik, kağıt, cam, metal atıklar geri dönüşüm tesislerine gönderilir. 

Depozito Sistemi Nedir?

Depozito sistemi, çevreyi kirletebilecek ürünlerin çevreye bırakılması yerine, tüketicilerin de katılımıyla kontrollü ve düzenli bir şekilde toplanmasını amaçlayan bir sistemdir.

Depozito yönetim sistemi, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen, tüketici tarafından ürünlerin tüketimi sağlandıktan sonra iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesi işlemidir. 

Depozito yönetim sistemi ile ürünlerin üzerinde DYS logosunun kullanımı zorunlu hale gelmiştir. Depozito yönetim sistemi ile geri dönüşüm %40 daha az hammadde ithal edileceğini öngörmektedir. Depozito sistemi sayesinde ambalajlara finansal bir oran eklenmesi ile tüketicinin bu üründen bedel alacağını bilmesi, tüketicilere çevreyi koruma konusunda ilham olarak geri dönüşümü teşvik edecektir. 

Depozito İade Sistemi Nedir?

Depozito iade sistemi, ürün ambalajlarına eklenecek olan finansal oran ile tüketicinin bu ürünü depozito iade makinelerine iade ederek geri dönüşüme katkıda bulunmasından dolayı alacağı ücrettir. Depozito iade sistemi ile geri dönüşüme gönderilen atıklardan alınan ücretler alışverişte kullanılabilecektir. Depozito iade sistemi sayesinde tüketicilerde çevreyi koruma bilinci oluşturmak ve geri dönüşüm teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Ankara Kızılcahamam’da para iade testi yapılarak tek kullanımlık şişeler depozito iade makinesine atılarak karşılığında 25 kuruş alınmaktadır. Depozito iade sisteminin 1 Ocak 2025 yılında Türkiye genelinde hayata geçirilmesi planlanmaktadır. 

Depozito İade Makinesi Nedir?

Depozito iade makinesi, plastik şişe, cam şişe, kağıt ürünler vb. ürünlerin geri dönüşümünü sağlamak için depozito iade noktalarına geri verilmesini kolaylaştıran otomatik makinelerdir. Türkiye’de hayata geçirilmesi planlanan depozito iade sistemi ile birçok yere konulacak olan depozito iade makineleri 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren kullanılmaya başlayacaktır.

Depozito iade makineleri, geri dönüşüme alınan ürünleri tanıyarak ücret ödemesi yapar ve tüketicilere depozito ücretlerini kupon, fiş ya da direkt para olarak iade etmektedir.