ALES: Konular, Soru Dağılımı ve Başvuru Süreci

ALES, üniversitede yüksek lisans veya doktora programlarına katılmak isteyen öğrenciler ve akademik kariyer hedefleyerek kadrolara atanmak girilmesi zorunlu olan oldukça önemli bir sınavdır. Her yıl ÖSYM tarafından yapılan bu sınav, senede 3 kez düzenlenmektedir. Türkiye’de bulunan üniversitelerde yüksek lisans ve doktora programlarına başvuru yapan adayların akademik açıdan yetkinliğinin değerlendirilmesi için önemli olan ALES puanı ile öğretim görevlisi, araştırma görevlisi gibi akademik kadrolara da başvuru yapılabilir.

Bu yazımızda, ALES sınav konuları, soru dağılımı, soru sayısı, nasıl başvuru yapıldığı, ALES’in ne olduğu, puanının nerelerde kullanıldığı, başvuru süreci, dikkat edilmesi gereken unsurlar hakkında bilgiler sunacağız.

2025 yılında yapılacak olan ALES sınavına girmeden önce rehber niteliğinde olan bu yazımızı okuyarak sınav hazırlığınızı daha etkili bir şekilde planlayabilirsiniz.

ALES Nedir?

ALES, Türkiye’deki mevcut üniversitelerin yüksek lisans ve doktora programlarına başvuru yapmak isteyen ve üniversitelerde akademik kariyer hedefleyerek araştırma görevlisi ya da öğretim görevlisi olarak atanmak isteyen adayların girmesi gereken zorunlu bir sınavdır.

Yüksek lisans, doktora ve akademik kadro başvuruları sırasında önemli bir kriter olan ALES puanı, her yıl ÖSYM tarafından 3 kez düzenlenmektedir.

Adayların analitik düşünme, sayısal ve sözel akıl yürütme becerilerini ölçen bu sınav, yurtdışına lisansüstü eğitime gönderilecek olan adayların belirlenmesinde de önemli bir faktördür.

ALES Ne İşe Yarar? Sonuçları Nerelerde Kullanılır?

Akademik kariyer yapmak isteyen adayların yetkinliklerini ölçen ALES, yalnızca lisansüstü programlarına başvuruda değil aynı zamanda akademik personel alımı ve araştırma görevlisi gibi kadrolara atanmak için de kullanılmaktadır.

ALES puanı, tezli yüksek lisans veya doktora başvurusunda, üniversitelerin akademik kadrolarına araştırma görevlisi veya öğretim görevlisi başvurusunda, yurtdışına yüksek lisans ya da doktora eğitimi için gönderilecek olan adayların belirlenmesinde kullanılır.

ALES Konuları Nelerdir?

ALES sınavı, sayısal ve sözel testlerden oluşan, adayların analitik düşünme ve akıl yürütme becerilerini ölçen bir sınavdır. Sınav konuları, adayların üniversite programında edinmiş olduğu yetkinlikleri ölçmekten ziyade farklı alanlardaki programlardan mezun olanların cevaplayacağı nitelikte hazırlanan konuları kapsar.

ALES sınavı, 50 sayısal 50 sözel olmak üzere toplamda 100 sorudan oluşur. Çoktan seçmeli sorulardan oluşan bu sınav Türkçe yapılır. ALES konuları şunlardır:

ALES Türkçe Konuları

• Sözcükte Anlam

• Cümlede Anlam

• Paragraf

• Anlatım Bozuklukları

• Anlatım Biçimleri

ALES Sözel Mantık Konuları

• Şifreleme

• Şifre Çözümleme

• Sözel Akıl Yürütme ve Problem Çözme

ALES Matematik Konuları

• Temel Kavramlar

• Çözümleme

• Bölme Bölünebilme

• EBOB EKOK

• Rasyonel Sayılar

• Sıralama, Eşitsizlikler, Mutlak Değer

• Çarpanlara Ayırma

• Üslü Sayılar

• Köklü Sayılar

• Denklemler

• Oran Orantı

• Problemler (Sayı, Kesir, İşçi, Havuz, Hareket, Yüzde, Kar/Zarar, Yaş)

• Kümeler

• Permütasyon - Kombinasyon - Olasılık

• İşlem - Modüler Aritmetik

ALES Sayısal Mantık Konuları

• Grafik Yorumlama ve Tablo Okuma

• Şekil, Yetenek ve Sayı Dizileri

• Mantıksal Muhakeme Problemleri

ALES Geometri Konuları

• Geometrik Kavramlar 

• Doğruda Açılar

• Çokgenler ve Dörtgenler

• Çember ve Daire

• Analitik Geometri

• Katı Cisimler

ALES Puanı Nasıl Hesaplanır?

Çoktan seçmeli sorulardan oluşan ALES puanı hesaplanırken adayların her soruya verdiği doğru ve yanlış cevaplar ayrı ayrı toplanır. Doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak ham puan elde edilir, yani 4 yanlış cevap 1 doğruyu götürür.

Hesaplanan doğru ve yanlış cevaplar doğrultusunda her adayın sayısal, sözel ve eşit ağırlık olmak üzere 3 farklı puan türü hesaplanır.

ALES ağırlıklı puan hesaplaması yapılırken sayısal puanda; sayısal testteki puanın %75’i, sözel testin de %25’i kullanılır.

ALES özel puan hesaplamasında; sayısal test puanının %25’i, sözel test puanının %75’i kullanılarak hesaplanır.

ALES eşit ağırlık puan hesaplamasında ise sayısal ve sözel test puanlarının %50’si kullanılarak hesaplanır.

İlgili İçerik: 2025 ALES Ne Zaman?

ALES Soru Dağılımı

ALES soru dağılımı sözel testte 50 ve sayısal testte 50 olmak üzere toplam 100 sorudan oluşmaktadır. ALES soru dağılımı ve soru sayısı konulara göre şu şekildedir:

ALES Türkçe Konulara Göre Soru Dağılımı

ALES Matematik Konularına Göre Soru Dağılımı

ALES Geometri Konulara Göre Soru Dağılımı

ALES konularını ve soru dağılımlarını daha detaylı incelemek isterseniz “ALES Sınav Konuları Nelerdir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

ALES Başvurusu Nasıl Yapılır?

ALES sınavı başvuru süreci, ÖSYM tarafından belirlenen tarihlerde yapılmaktadır. Her yıl 3 kez yapılan bu sınavda, tarihler ÖSYM’nin resmi web sitesi üzerinden duyurulmaktadır. ALES başvuru süreci ile ilgili en çok merak edilen sorulardan birisi de başvuruların nasıl yapıldığıdır.

ALES başvuruları, ÖSYM’nin Aday İşlemleri Sistemi (AİS) üzerinden yapılmaktadır. Aday sisteme T.C kimlik numarası ve şifresi ile giriş yaptıktan sonra başvuru formunu doldurarak, sınava girmek istediği il ve ilçeyi seçer. Son adımda ise, ALES başvuru ücretini anlaşmalı bankalara online olarak veya ATM üzerinden yatırır. Ücret yatırıldıktan sonra atlanmaması gereken en önemli adım ise başvurunun onaylanmasıdır.

2025 yılında yapılacak olan ALES başvurusu hakkında daha detaylı bilgi edinmek için “ALES Başvurusu Nasıl Yapılır?” yazımıza göz atabilirsiniz.

ALES Kaç Yıl Geçerlidir?

ALES sınavına girecek adaylar için sınavın geçerlilik süresi oldukça önemli bir unsurdur. Bunun nedeni ise, sınavın her sene 3 kez yapılmasıdır. ALES sınav puanı, sınava girilen tarihten itibaren 5 yıl boyunca geçerlidir. 5 yıl süresinde yüksek lisans, doktora ya da akademik kariyer kadro başvurularında kullanılabilmektedir.