Brüt Maaş ve Net Maaş Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Brüt maaş ve net maaş terimleri iş hayatında sıklıkla karşılaşılan ve çalışanların merak ettiği konular arasında yer alır. Maaş kavramı, çalışanların bir ay süresince iş yerinde çalışarak ay sonunda almış olduğu ödemeyi ifade eder. Brüt maaş ve net maaş kavramları ise buradan yola çıkılarak iki ayrı kategoriyi oluşturur. 

Çalışanlar, brüt ve net maaş kavramları ile genellikle maaş bordrolarında iki farklı maaş tutarını gördüğünde ya da işe girerken brüt ve net maaş üzerinden yapılan iş sözleşmelerinde karşılaşmaktadır.

Brüt maaş vergi kesintileri ve sigorta kesintilerinin dahil edildiği maaşı tanımlar, net maaş ise bu kesintiler çıkarıldığında çalışanın eline geçen tutarı ifade eder. Bu yazıda brüt maaş ve net maaş tanımını, arasındaki farkları, brüt ve net maaşın nasıl hesaplandığını, hangi kesintilerin yapıldığını detaylı bir şekilde ele alacağız. 

Brüt Maaş Nedir?

Çalışanlar brüt ve net maaş terimleri ile genellikle iş sözleşmelerinde ya da maaş bordrolarında karşılaşmaktadır. İki farklı tutarı gören birçok çalışanın aklına; brüt maaş ve net maaşın ne demek olduğu sorusu gelir.

Brüt maaş, bir çalışanın bir ay süresince çalışarak hak etmiş olduğu maaşın içerisinde, vergi ve sigorta priminin dahil edildiği toplam tutarı ifade etmektedir. Yani, bir çalışanın işverenden alacağı maaştan herhangi bir kesinti yapılmadan önceki toplam tutardır.

Brüt maaş, çalışanın bir ay içerisinde elde etmiş olduğu tüm gelirleri kapsar ve herhangi bir sigorta primi, damga vergisi ya da başka bir kesinti yapılmamış halini tanımlar.

Net Maaş Nedir?

Net maaş, bir çalışanın ay sonunda eline geçen toplam tutarı tanımlar. Çalışanın brüt maaşından sigorta primi, vergi, işsizlik sigortası gibi yasal kesintilerin yapılmasının ardından eline geçen tutar, net maaş olarak ifade edilir.

Türkiye’de belirlenen vergi ve sosyal güvenlik kanunları çerçevesinde yapılan yasal kesintilerin ardından çalışanın eline geçen tutar olan net maaş ile çalışan herhangi bir ödeme yapmak durumunda kalmaz. Gelir vergisi, damga vergisi, sigorta primi ve işsizlik sigortası primi brüt maaşa dahil edilen tutarlar olduğundan bu ödemeler, işveren tarafından ilgili mercilere ödenir ve işçinin eline net maaş geçer.

Brüt Maaş Ne Kadar?

Brüt maaşın ne kadar olduğu; her işçinin net maaşına, vergi ve sigorta primi ödemelerine göre değişiklik göstermektedir. Bu nedenle brüt maaşın ne kadar olduğu her çalışanın maaşına göre değişiklik gösterir. Fakat, 2025 yılında belirlenen asgari ücret üzerinden brüt maaşın ne kadar olduğunu söyleyebiliriz.

2025 yılında belirlenen net asgari ücret 22.104, 67 TL’dir. Bu tutar net maaş olup sigorta primi ve yasal kesintilerin yapılmış ve işçinin eline geçen tutardır. Brüt asgari ücret ise 26.005,50 TL’dir. Bu tutar üzerinden sigorta primi, işsizlik sigortası ve yasal vergi kesintileri yapılır. 

İlgili İçerik: Fazla Mesai Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Brüt Maaş ve Net Maaş Nasıl Hesaplanır?

Brüt maaş işçinin ay içerisinde almış olduğu net maaşa; vergi ve sigorta primi gibi tutarların dahil olduğu maaştır. Brüt maaş, işveren ile çalışan arasında yapılan iş sözleşmesinde belirtilen net maaş üzerinden belirlenir ve bu doğrultuda hesaplanır. 

Her ay işçinin brüt maaşından; sigorta primi, işsizlik sigortası, damga vergisi gibi kesintiler yapılır. Bu kesintiler yapıldıktan sonra ise işçinin eline geçen maaş, net maaş olarak ifade edilir. Brüt ve net maaş hesaplaması şu şekilde yapılır:

• Brüt Maaş = Net Maaş + SGK Primi + İşsizlik Sigortası Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi

• Net Maaş = Brüt Maaş - (SGK + İşsizlik Primi + Gelir Vergisi + Damga Vergisi) 

Gelir vergisi, gelir vergisi matrahı üzerinden ilgili vergi dilimine göre hesaplanmaktadır. Asgari ücret ile çalışan kişilerde damga vergisi ve gelir vergisi kesintileri yapılmamaktadır. Gelir vergisi ve damga vergisi oranları her yıl değişiklik göstermektedir, 2025 yılında belirlenen gelir vergisi dilimleri şu şekildedir:

• 158.000 TL’ye kadar % 15

• 330.000 TL’nin 158.000 TL’si için 23.700 TL, fazlası % 20

• 1.200.000 TL’nin 330.000 TL’si için 58.100 TL, fazlası % 27

• 4.300.000 TL’nin 1.200.000 TL’si için 293.000 TL, fazlası % 35

• 4.300.000 TL’den fazlasının 4.300.000 TL’si için 1.378.000 TL, fazlası % 40

2025 yılına ait vergi dilimi oranları üzerinden Brüt maaş ve net maaş hesaplaması yapmak için; Brütten Nete Maaş Hesaplama ya da Netten Brüte Maaş Hesaplama araçlarımızı kullanabilirsiniz.

Brüt Maaş ve Net Maaş Arasındaki Farklar Nelerdir?

Brüt maaş ve net maaş arasındaki temel fark yapılan kesintiler ile ilgilidir. Brüt maaş, yapılan iş sözleşmesinde belirlenen ve yasal kesintilerin yapılmadığı net maaş tutarını da içinde barındıran maaşı ifade eder. 

Net maaş; SGK primi, gelir vergisi, damga vergisi, işsizlik sigortası primi gibi yasal kesintilerin yapılmasının ardından çalışanın eline geçen tutardır.

Brüt maaş, çalışana ay sonunda verilen maaş bordrosunda belirtilen en yüksek tutardır. Bu tutar herhangi bir vergi ya da yasal kesintinin yapılmamış halidir. 

Brüt ve net maaş arasındaki fark, çalışanın maaşından yapılan yasal kesintilerden kaynaklanmaktadır. Bu kesintiler çalışanın sosyal güvenlik hakları ve devletin belirlemiş olduğu vergi gelirlerinin ödenmesinin zorunlu olmasından dolayıdır. 

Örnek verecek olursak, her ay brüt maaş üzerinden kesilen SGK primi, çalışanın emeklilik ve sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için yapılmaktadır.