İş Göremezlik Nedir?

İşçilerin iş göremez duruma gelmesinin bazı nedenleri iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık gibi nedenler olabilmektedir. İş Göremezlik Nedir?, İş Göremezlik Raporu Nedir?, İş Göremezlik Ödemeleri gibi soruların yanıtlarını yazımızda bulabilirsiniz.

İş Göremezlik Nedir?

İş göremezlik, bir çalışanın sağlık problemleri sebebiyle geçici veya daimi olarak işini yapabilecek durumda olmaması durumudur. İş göremezlik, genellikle hastalık, kaza, yaralanma gibi sebeplerle ortaya çıkar. 

İş göremezlik, işçinin işe devam edememesi ve işini yapamayacak duruma gelmesi anlamına gelmektedir ve işçinin hem fiziksel olarak hem de mental olarak sağlık durumunu etkileyebilmektedir.

İş Göremezlik Türleri Nelerdir?

İş göremezlik durumu iki ana kategoride incelenir:

• Geçici İş Göremezlik: Geçici olan sağlık problemleriyle kısa süreli işe devam edilememesidir. Örneğin grip, yaralanma vb.

• Sürekli İş Göremezlik: Kronik hastalıklar veya ciddi kazalar yaşanması sebebiyle uzun süreli olan ya da daimi olarak işe devam edilememesidir. Örneğin kanser, koma, engellilik vb.

Ayrıca işçinin Geçici İş Göremezlik Ödemesi alabilmesi için sigortalı olan işçinin rapor tarihinden önceki 90 gün boyunca SGK priminin işveren tarafından ödenmiş olması gerekmektedir.

• Psikolojik İş Göremezlik: Fiziksel sağlık problemlerinin yanı sıra psikolojik rahatsızlıklar da iş göremezliğe neden olabilmektedir. Depresyon, anksiyete gibi ruhsal rahatsızlıklar sebebiyle alınan iş göremezlik raporları, son yıllarda artış göstermektedir.

• Gizli İş Göremezlik: Bazı rahatsızlıklar,hastalıklar, bireyin dış görünüşünde belirgin değişiklikler yaratmadığından dolayı iş göremezlik göz ardı edilebilmektedir. Örneğin, iç organlarda meydana gelen rahatsızlıklar veya kronik ağrılar bu duruma örnek olarak verilebilir.

İşverenler, iş göremezlik durumunda işçilerine destek olmalıdır. Bu destek, maddi yardımların haricinde işçinin çalışmış olduğu ortama ve işyerine uyum sağlama süreçlerini de kapsamaktadır. İşverenler, iş göremezlik süreci boyunca işçilerine uygun bir iş ortamı sağlamakla da yükümlüdür.

İş Göremezlik Raporu Nedir?

İş göremezlik raporu, sağlık kuruluşları tarafından verilen ve işçinin iş yapamayacak durumda olduğunu belgeleyen resmi bir belgedir. İş göremezlik raporunu alabilmek için işçinin doktor muayenesi olması gerekmektedir. Muayene sonrasında ise işçiye, iş göremezlik süresini içeren, hastalığının nedeni ve ne kadar sürede iyileşeceğinin süresini içeren rapor verilir. İş göremezlik raporu doktor veya doktor asistanları tarafından SGK sistemine işlenir.

İş Göremezlik Ödemeleri

İş göremezlik ödemesi, hastalık, iş kazası, annelik gibi işçinin geçici olarak işini yapamayacak durumda olması halinde Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan bir ödenektir. İş göremezlik ödemesi, işçinin raporda belirtilen süre boyunca geçimini sürdürebilmesi ve varsa tedavi masraflarını karşılayabilmesini sağlamaktadır.

SGK tarafından yapılan iş göremezlik ödeneği, işçinin günlük ücreti üzerinden hesaplanmaktadır. İş göremezlik ödeneği alacak olan işçi yatarak tedavi görüyorsa günlük ücretinin yarısını, ayakta tedavi görüyorsa günlük ücretinin üçte ikisi kadarını almaktadır.

İş Göremezlik Ödemesi Hangi Durumlarda Alınır?

• İş kazası,

• Meslek hastalığı,

• Annelik,

• Hastalık durumlarında iş göremezlik ödemesi alınmaktadır.

İş Göremezlik Ödemesi Nasıl Alınır?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sigortalı olan işçiye iş göremezlik ödemesini, raporun 3.günü itibari ile yapmaya başlamaktadır. Raporun ilk 2 günlük olan ücreti işveren tarafından ödenmektedir. İşçinin 2 günlük sağlık raporu alması halinde işveren, işçinin maaşından herhangi bir kesinti yapamamaktadır. Fakat iş kazası nedeni ile rapor alan sigortalı işçiler SGK tarafından her bir iş günü için ödeme almaktadır. 

İş kazası raporuna sahip olan işçiler için, 30 günlük prim yatırma şartı ve 90 günlük çalışma şartı aranmamaktadır. İş kazası ile ilgili daha detaylı bilgi için İş Kazası Bildirimi Nedir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

İş Göremezlik Ödemesi Ne Zaman Yatırılır?

İş göremezlik ödemesi, verilen iş göremezlik raporunun 3.gününden itibaren yapılır. 1 ya da 2 günlük raporu bulunan sigortalı işçinin SGK tarafından herhangi bir ödeme alması mümkün değildir. İş göremezlik ödemesi, iş göremezlik raporunun SGK’ya bildirilmesinden itibaren en fazla 15 gün içerisinde PTT aracılığı ile çalışan sigortalı işçinin hesabına yatırılır. Ödemenin yapılmasından itibaren belirli bir zaman içerisinde PTT’den teslim alınması gerekmektedir. Alınmayan ödenekler SGK’ya geri gönderilmektedir.