Kurumlar Vergisi Nedir?

Türkiye vergi sisteminin temel taşlarından birini oluşturan kurumlar vergisi, firmaların ya da işletmelerin mali harcamalarının devlet tarafından denetlenmesini sağlar ve kamu hizmetlerinin finansmanına katkıda bulunur. 

Kurumlar Vergisi Nedir?

Kurumlar vergisi, faaliyet gösteren şirketlerin, firmaların, kooperatiflerin, derneklerin, vakıfların ve diğer tüzel kişiliklerin yıllık kazançları üzerinden hesaplanması ile ödenen bir vergi türüdür. Bir yılın sonunda toplam safi kazanç üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi, belirli oranlarda kesilir. Vergilendirilebilir kazanç, şirketlerin elde etmiş oldukları net kar üzerinden hesaplanır ve bu kar, şirketin yıllık finansal tablolarına eklenmesi gereken bir tutardır. Vergilendirilebilir kazanç, yalnızca şirketlerin elde etmiş olduğu kar ile sınırlı değildir. Sermaye kazançları, kira gelirleri ve diğer finansal kazançlar da bu kapsamda yer alır. Kurumlar vergisi oranları her sene Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir.

Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar vergisi, vergi mükelleflerinin hesap dönemi içerisinde elde etmiş olduğu saf kazanç üzerinden hesaplanmaktadır. Bir yıl içerisinde işletmenin toplam net kazanca, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen oran dahilinde ekleme yapılır. Kurumlar vergisi mükellefi olan tüzel kişilikler, 3 ayda bir olacak şekilde yılda dört kez geçici vergi ödemekle yükümlüdür. Geçici vergi dönemlerinde ödenen bu vergiler, yıl sonunda belirlenen kurumlar vergisi tutarından, peşin ödenen vergiler adı altın düşürülür. Türkiye’de kurumlar vergisi oranı 2024 yılı itibari ile %25 olarak belirlenmiştir.

2024 Kurumlar Vergisi Oranı Nedir?

Kurumlar vergisi, işletmelerin Gelir Vergisi Kanunu işe belirtilen giderler çıkarıldıktan sonra kalan net kar üzerinden kazanmış olduğu tutarın vergilendirilmesidir. İşletmelerin tüm şubeleri, imalathaneleri, büroları için farklı beyannameler hazırlanarak yapılmaktadır. Kurumlar vergisi oranı 2024 yılında %25 olarak belirlenmiştir. Kurumlar vergisi mükellefi olan tüzel kişilikler 2024 yılı içindeki kazançlarının %205’lik kısmını vergi olarak ödemek zorundadır. 

Kurumlar Vergisi Beyannamesi Nasıl Hazırlanır?

Kurumlar vergisi beyannamesi, her mali yılın bitmesinin ardından bir ay içerisinde Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilmesi gereken bir belgedir. Mali yıl genellikle takvim yılı ile denk gelse de, firmalar özel mali yıl uygulaması tercih edebilmektedir. Beyannameler, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen formata uygun olacak şekilde hazırlanmalı ve daha sonrasında ise Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) resmi web sitesinden ya da direkt olarak işletmenin bağlı olduğu vergi dairelerine giderek teslim edilmelidir. e-Beyanname uygulamasından faydalanan firmalar, beyannamelerini elektronik ortamda teslim edebilir. 

Kurumlar Vergisi Ödemek Zorunlu Mu?

Kurumlar vergisi ödemek zorunda olan tüzel kişiler, her yıl belirlenen oran doğrultusunda Gelir İdaresi Başkanlığı’na vergi ödemesi yapmakla yükümlüdür. Şahıs şirketlerinin kurumlar vergisi ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun birinci maddesi uyarınca anonim, limited, komandit şirketler, kooperatifler, iktisadi kamu kurumları, dernekler ve vakıflar kurumlar vergisi ödemek zorunda olan kuruluşlardır.

Tam Mükellefiyet ve Dar Mükellefiyet Nedir?

Kurumlar vergisi ödeme işlemi, tam ve dar mükellefiyet olmak üzere 2 farklı mükellefiyet şartına tabidir. Tam mükellefiyet; kurumlar vergisini ödemek zorunda olan firmaların, işletmelerin ya da kurumların yıl içerisindeki kazançlarının tümünden vergi alınmasıdır. Tam mükellefiyet için, firmanın kanuni merkezinin ya da işyeri merkezinin Türkiye’de bulunması gerekir. Tam mükellefiyet, vergi mükellefi olan tüzel kişilerin Türkiye içerisinde ve dışarısında elde ettiği kazançları kapsar. Kanuni merkez, firmaların sözleşmelerinde, tüzüklerinde belirtilen merkezdir, iş merkezi ise kurumun faal olarak toplandığı ve yönetildiği merkezdir. Dar mükellefiyet; hem kanuni hem de iş merkezi Türkiye sınırları içinde olmayan firmaların ya da işletmelerin, yalnızca Türkiye içinde elde etmiş olduğu kazançların vergilendirilmesine denir. 

Kurumlar Vergisi Kapsamına Giren Kazanç Türleri Nelerdir?

Bazı firmalar ya da işletmeler, kurumlar vergisinden muaf tutulabilir ya da vergi istisnası sağlanabilir. Örneğin; vakıflar ve dernekler belirli şartları sağladıkları takdirde kurumlar vergisinden muaf olabilirler. Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan kurumlar, belirli koşullarda vergi indirimleri ve teşviklerden yararlanabilir. Vergi mevzuatı her dönem güncellenmektedir, bu tür istisnalar ve muafiyetlerin detaylarını kontrol etmek gerekebilir.Kurumlar vergisi kapsamına giren kazançlar Gelir Vergisi Kanunu’nda açık bir şekilde belirtilmiştir. Kurumlar Vergisi kapsamına giren kazançlar şunlardır:

• Ticari kazançlar

• Zirai kazançlar

• Ücretler

• Serbest meslek kazançları

• Gayrimenkul sermaye iratları

• Menkul sermaye iratları

• Diğer kazançlar ve iratlar