Yeni İstihdam Türleri Nelerdir?

Bu değişim ile beraber geleneksel istihdam türlerinin haricinde hem işverenler hem de çalışanlar için yeni istihdam türlerinin ortaya çıkması birçok avantajı da beraberinde getirerek çalışan verimliliğinin artmasını sağladı. İstihdam Nedir?, İstihdam Türleri Nelerdir?, Yeni İstihdam Türlerinin Avantajları Nelerdir? gibi soruların yanıtlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz. 

Özellikle pandemi döneminde hayatımıza giren çalışma şekilleri ve istihdam türleri hayatımızda daha da yer edinir hale geldi. Hem işverenler hem de çalışanlar için esnek ve dinamik bir çalışma ortamı sunan yeni istihdam türleri, işgücünün daha verimli ve yaratıcı bir şekilde kullanılmasını sağlamakta. 

İstihdam türleri arasında olan; tam zamanlı istihdam, yarı zamanlı istihdam, dönemsel istihdam, geçici istihdam, serbest çalışma, uzaktan çalışma, hibrit çalışma, kısmi zamanlı çalışma, staj gibi istihdam türleri bulunur. Bu istihdam türleri, iş arayan kişinin ihtiyaçlarına ve işverenin gereksinimlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşgücü piyasası, dinamik bir yapıya sahip olması nedeni ile farklı istihdam türleri de zaman içerisinde gelişmeye ve türemeye devam edecektir. 

İstihdam Nedir?

İstihdam kelimesi birçok kişi tarafından anlam olarak merak edilen ve sıkça, istihdam ne demek? sorusunun sorulmasına neden olan bir kelimedir. İstihdam, bir kişinin çalışma hayatında belli bir işte çalışması karşılığında gelir etmesi ve maaş alması durumunu ifade eder. Ekonomik açıdan istihdam, ülkedeki işgücü kaynağının etkin kullanımı anlamına da gelmektedir. Kişilerin geçim kaynaklarını sağlayan istihdam aynı zamanda ekonomik olarak büyüme ve kalkınma için de kritik bir faktördür. 

İstihdam, kişilerin iş bulma, çalışma ve bu süre içerisinde de gelir elde etmesini kapsar. İşgücü, ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilmesi için gerekli olan bir unsurdur ve işverenler tarafından sunulan çeşitli iş olanakları ile karşımıza çıkar. İşverenler tarafından sunulan farklı istihdam türlerindeki iş ilanları ile, hem ihtiyaç olunan işgücü elde edilir hem de kişi, ekonomik bağımsızlığını kazanır. İstihdam aynı zamanda toplumun refah seviyesinin artmasına da katkıda bulunur.

İstihdam Türleri Nelerdir?

İstihdam türleri, çalışanların iş yapma şekillerine, çalışma sürelerine ve işveren ile olan ilişkilerine göre değişiklik gösterebilir. Geleneksel istihdam türlerinin yanı sıra yeni istihdam türleri de giderek yaygınlaşmaktadır. Yeni istihdam türleri arasında olan hibrit çalışma, uzaktan (remote) çalışma, kısmi çalışma gibi istihdam türleri pandemiden sonra daha da yaygınlaşarak firmalar tarafından sıklıkla tercih edilmeye başlanmıştır. İstihdam türleri şu şekildedir:

Uzaktan (Remote) Çalışma

Teknolojinin gelişmesi ile beraber uzaktan çalışma modeli günümüzde en çok pandemi dönemi ile yaygınlaşmaya başlamıştır. Uzaktan çalışma modelinde, çalışanlar ofis dışında, evde ya da başka bir konumda tam zamanlı çalışarak görevlerini yerine getirir. Çalışan verimliliğini artıran remote çalışma düzeninde kıyafet, yol gibi çeşitli masraflardan tasarruf edilirken aynı zamanda trafikte zaman harcanmasının da önüne geçilir. Uzaktan çalışma modelinde, tam zamanlı istihdamda olduğu gibi yemek, sağlık sigortası, sosyal haklar gibi çeşitli yan haklar sağlanır. Uzaktan çalışma modeli işverenlere maddi olarak da tasarruf etmelerini sağlarken, çalışanlara da iş-yaşam dengesini sağlama konusunda önemli avantajlar sunar. 

Hibrit Çalışma

Hibrit çalışma modeli, hem ofis hem de uzaktan (remote) çalışmanın bir arada uygulandığı bir çalışma düzenini ifade eder. Pandemiden sonra daha da yaygınlaşan hibrit çalışma düzeninde çalışanlar, haftanın belli günleri uzaktan çalışır, belli günler de ise ofise giderek çalışır. Birçok firma tarafından tercih edilen hibrit çalışma modeli ile istihdam sağlanması, işverenlerin ve işletmelerin maddi olarak tasarruf etmelerini sağlamıştır. Hibrit çalışma modelinin en büyük avantajlarından birisi de çalışanlara daha fazla özgürlük alanı sağlamasıdır. Birçok firma tarafından tercih edilen hibrit çalışma modeli sayesinde çalışanların iş verimliliğinin arttığı gözlemlenmiştir. Bunun nedenleri arasında ise, trafikte geçirilen zamanın daha az olması, işe gidip gelme stresinin azalması, yolda geçirilen sürenin daha verimli kullanılabilmesi yer alır. 

Serbest (Freelance) Çalışma

Serbest çalışma modeli günümüzde oldukça popüler hale gelen bir çalışma modelidir. Freelance çalışma modeli olarak da adlandırılan bu modelde, bağımsız çalışma hakimdir ve kişiler belli bir hizmet sunarak gelir eder. Serbest çalışma modelinde, işverenler işçileri proje bazlı ya da saatlik olarak çalıştırır ve çalıştırdığı süre karşılığında anlaşmış olduğu ücreti çalışana öderler. Freelance çalışma modeli ile çalışanlar, kendi programlarını belirleyerek farklı müşterilere de hizmet sunar. Esnek çalışma modeli olarak da adlandırılan bu istihdam türü, çalışana esneklik ve bağımsızlık sağlar. 

Tam Zamanlı İstihdam

Geleneksel iş modelinin en yaygın şekillerindendir. Tam zamanlı istihdam modelinde çalışanlar haftada yasal düzenlemelere uygun olarak en fazla 45 saat çalışarak, aylık gelir elde ederler. Bu tür istihdam ile çalışanlara sabit maaş, yemek, sosyal haklar, sağlık sigortası gibi avantajlar sağlanır. 

Yarı Zamanlı İstihdam

Yarı zamanlı istihdam part time olarak da günümüzde sıkça kullanılan bir terimdir. Yarı zamanlı istihdamda, tam zamanlı istihdama göre daha az çalışılır. Yarı zamanlı istihdam modelinde çalışanlar genellikle haftada 30 saatten daha az çalışarak sabit bir gelir elde ederler. Yarı zamanlı istihdamın çalışma saatlerinin daha esnek olması ve daha az iş yükü edinmesi bazı kişiler için daha uygun bir seçenek haline gelmiştir. Çoğunlukla öğrenciler tarafından tercih edilen bu çalışma modeli, hem eğitimlerine devam edebilmesi hem de bu süre içerisinde gelir elde edebilmesi açısından oldukça avantajlıdır.

Dönemsel İstihdam

Dönemsel istihdam, belirli bir süre boyunca kişinin işe alınmasıdır. Bu istihdam çeşidi genellikle proje bazlı ya da sezonluk dönemlerde tercih edilen istihdam türüdür. Bayram dönemlerinde ya da yaz döneminde yoğun olan işletmeler tarafından tercih edilen dönemsel istihdam genellikle 3-6 ay arasında sürmektedir. Bu süre işverenin ihtiyaçları doğrultusunda daha da uzayabilir.

Geçici İstihdam

Geçici istihdam, işverenin belli bir süre için bir çalışanı işe alması ya da kiralamasıdır. Dönemsel çalışma ile benzerlik gösterse de bu durum işveren ile işçi arasında geçici iş sözleşmesi yapılması ile ifade edilebilir. Geçici istihdam modeli, işverenlerin iş yükünü dengelemesi ya da özel projeleri yönetmesi için kullanmış olduğu bir istihdam türüdür.

Değişen iş dünyası ile beraber yeni istihdam türleri hem çalışanlar hem de işverenler için önemli avantajlar sunar. Yeni istihdam türleri (remote çalışma, hibrit çalışma, freelance çalışma vb.) sayesinde çalışanlar, kendi çalışma saatlerini belirleyerek, iş-yaşam dengesini kurar ve böylece iş verimliliğini artırarak yaşam kalitesini de yükseltmiş olur. İşverenler yeni istihdam türleri sayesinde firma maliyetlerini düşürür ve dönemsel ya da proje bazlı çalışma modelleri ile sabit maliyetlerini de azaltabilirler. Ayrıca yeni istihdam türleri sayesinde geniş bir işgücü istihdamı sağlanır ve remote çalışma modeli ile farklı şehirlerde bulunan kişilerin işgücüne katılımı da kolaylaşır.