İş yerinde kusurlu bir işi/projeyi/ürünü/fikri düzeltip iyileştirmek için eleştirinin üslubu ne kadar önemli? Zannettiğinizden de çok! Ürünü ya da fikri geliştirmek için eleştiri önemli ama birçok konuda olduğu gibi burada da kendinizi hangi üslupla ifade ettiğiniz öne çıkıyor. Açık ve olumlu bakış açısını engelleyerek kusura değil, geliştirmeye ve iyileştirmeye odaklanmalısınız.
Bunun için şu yaklaşımı deneyin: TES (Takdir Edici Sorgulama)
Öncelikle bir fikirle karşılaştığınızda tepkinizin ne olduğuna bakın:
Kusur arayan: "İyi fikir amaa…”
Baştan reddeden: "Yok, asla olmaz bu!”
Didaktik ama açıklayıcı: "Hayır, bu kötü bir fikir çünkü…”
TES’çi anlayış: "Evet, belki şöyle bir şey de ekleyip deneyebiliriz, ne dersiniz?”
Günümüz iş dünyasında kazanan, son yöntemle ilerleyenler. Bu fikri ortaya çıkaran yönetim uzmanı David Cooperrider, "Bu sorun çözülmez, bu fikir çöp” anlayışına değil, "Bu projenin iyi yanları nereler ve nasıl geliştirilebilir/iyileştirilebilir?” düşüncesine odaklanmayı öneriyor.
Kolay ve dürtüsel olan yıkıcı eleştiri üslubunun altında yatan nedeni bulmaya çalışın. Gerçek eleştiriyi karşıdakini ezmeden ve onun motivasyonunu yerle bir etmeden söylemek bir sanattır; o kişinin gelişimine katkıda bulunur.
Kişi ve kurum motivasyonu
TES (Takdir Edici Sorgulama), kişi ve kuruluşları motive etmek için kullanılan bir mentörlük yaklaşımıdır. ‘Takdir edici’, takdir ettiğimiz ve değer oluşturan şeylere odaklanmayı simgeler. ‘Sorgulama’ ise şu anda işe yarayan ve değeri olan şeyleri araştırmak anlamına gelir.
Takdir edici sorgulama yaparken, kişinin yaşamına dair kendisinin anlamlı ve verimli olduğunu düşündüğü yönlerini inceleyerek başlamalısınız. Bu yaklaşım, insanların var olan kaynaklarını güçlendirerek dönüştürücü hedeflerine daha hızlı ulaşmalarını amaçlar.
Gelişim, deneyim üzerine kuruludur. Sorgulamaya başlarken, değişim sürecini de başlatmış olursunuz.
Bu değişiklikleri yaparken çalışanlar kurumda neyin önemli olduğunu, kurumda gelişimi neyin sağladığını daha iyi anlar. Takdir edici sorgulama dört aşamada gerçekleşir:
1. Keşif: Kurum ya da bireyin performansının en iyi olduğu yerin belirlenmesi. Mülakat gibi nitel veri toplama yöntemleri kullanılabilir. Bu veri toplamada yaygın yöntem, olumlu hikâyelerin araştırılmasıdır.
Bu hikâyeleri ve onlarla birlikte deneyimlerinizi ön plana çıkararak, günlük yaşamınızda size güç veren şeyler ve değer verdikleriniz üzerine kurulu ortak bir deneyim oluşturabilirsiniz. Örnek mülakat soruları: "Ne tür katkılar bizi mutlu eder? Bizi olumlu olmaya iten şeyler nelerdir?”
Çalışanları dinlerken, onların hikâyelerinin güç veren yünlerini araştırmaya ve belirlemeye çalışmalısınız.
2. Hayal: Önemli deneyimleri sıraladıktan sonra gelecek için kurulan hayaller ve vizyon oluşturulur. Tercih edilen gelecek anlayışı değişebilir. İdeal olan, kurumdaki ya da takımdaki bütün çalışanların dahil olması ve en kısa zamanda iş birliği yapılmasıdır.
3. Dizayn/Tasarım: Dizayn aşamasında çalışanlar kurumun gelecek hayalini ya da vizyonunu karşılayacak uygulamalar için kesin tanımlamalar yaparlar. Kesin amaçları belirler ve bir eylem planı yaparlar. Bu aşamanın amacı, vizyonu ve bu vizyonu gerçekleştirmek için nelere ihtiyaç duyulduğunu tanımlamaktır.
4. Şans: Bu aşamada çalışanlar dizayn/tasarım aşamasında geliştirilen hedefleri gerçekleştirmek için inisiyatif alırlar. Bu neye, ne zaman ihtiyaç olduğunu ve bunu kimin yapacağını tanımlayan belirli eylem planları gerektirir. Çalışanlar geçmişten gelen olumlu deneyimleri teşvik eder ve yeni ölçümler yapar.